Prednosti i mane sigurnosnih zastakljivanja
Sigurnosna stakla i njihova primena
U savremenim arhitektonskim rešenjima staklo se pojavljuje u nekim novim ulogama, a ne samo kao sastavni deo prozora i vrata. Od stakla može da bude izrađena ograda na terasi ili na stepeništu, erkeri, pregradni ili spoljašnji zidovi, delovi zidova ili celi zidovi.
Naravno, ovde se više ne radi o običnom staklu, nego o ojačanom staku koje poseduje veliku otpornost na statičke i mehaničke sile. Ovakvih stakala ima više vrsta, a zajedničko ime im je sigurnosna stakla.
Pojam sigurnosno staklo određuje standard DIN 58125 koji kaže: „jedno staklo može da se nazove sigurnosno staklo ako se pod dejstvom mehaničke sile raspada na deliće koji nisu konusni i koji su bez oštrih ivica“. Ovaj standard određuje i način testiranja. Testiranje se izvodi pomoću tela koje ima masu od 50 kg, i koje se baca na staklo (koje ima dimenzije 876x1938mm) sa visine od 190mm, 450 mm i 1200mm. Na osnovi oblika slomljenih delića, staklo se se deli na 3 tipa:
tip A: float staklo, neobrađeno |
staklo se raspada na pojedinačne deliće koji imaju oštre ivice i predstavljaju opasnost |
tip B: lepljeno staklo – VSG |
staklo se raspada na više delića koji se drže zajedno i ne mogu se razdvojiti |
tip C: kaljeno staklo – ESG |
staklo se raspada na više manjih delića koji nisu opasni |
Danas se najviše koriste sigurnosno kaljena, sigurnosno lepljena ili stakla nastala kombinacijom ova dva načina.
Zastakljivanje stepeništa
Postoje različite vrste mehanički podupritih zastakljivanja stepeništa u zavisnosti od uslova.
Kategorija A
Linijski podupruto vertikalno zastaklenje bez nosivih parapeta i rukohvata, staklo podnosi celo horizontalno opterećenje. Stakla moraju biti stavljena u okvir ili direktno u nosivu konstrukciju (na zid ili plafon). To su zastaklenja celih zidova bez nosivih elemenata ispred ili iza zastaklenja. Za ovu namenu upotrebljava se lepljeno VSG staklo.
Kategorija B
Staklene ograde, na donjoj strani linijski pričvrćene u nosivu konstrukciju. Stakleni elementi su povezani rukohvatom koji je nataknut na staklo. Pored zaštite rukohvat ima funkciju preuzimanja i podele horizontalnog opterećenja na susedna stakla.
Može da se upotrebi samo VSG od dva kaljena ili dva delimično kaljena stakla, debljine 10 mm sa središnjom PB folijom debljine od 1,52 mm. Pojedina stakla ne smeju da budu obrađena na površini (emajlirani) i međusebno su povezani nosivim ručkama.
Kategorija C
U ovu kategoriju spadaju sigurnosna stakla koja ne preuzimaju horizontalna opterećenja na propisanoj visini:
- C1 – punilo za ogradu, barem dve suprotne ležeće stranice su linijski ili tačkasto osigurane
- C2 – zastaklenja donja polja ispod nosivog poprečnog profila. Zastaklenje barem sa dve suporotno ležeće stranice linijski poduprute kao kod vertikalnog zastakljivanja
- C3 – zastaklenje kategorije A sa unapred postavljenim nosivim ručkama na propisanoj visini.
Dokaz nosivosti
Zbog svoje prirode i karakteristika stakla (loša savitljivost, krtost i potencijalna opasnost za ljude pri njegovom lomljenu), njegovu upotrebu, koja će se vrsta upotrebljavati i način ugrađivanja u građevinske objekte determinišu zakonski propisi koje treba u potpunosti primenjivati. Stakla za sigurnosna zastakljivanja na stepeništima moraju da zadovoljavaju standard EN 12600. Za svaku kategoriju je propisana potebna visina udarca sa koje se baca teret, a to su dva obruča sa masom od 50 kg. Visina udarca je:
kategorija A | kategorija B | kategorija C |
900 mm | 700 mm | 450 mm |
Zastakljivanje kosih površina
Kose staklene površine mogu da se upotrebljavaju u staklenim baštama, tremovima, krovnim staklenicima i prozorima i sl. Za ovu delikatnu namenu upotebljavaju se sledeće vrste stakla:
- Float staklo
- Liveno staklo
- Žičano staklo
- Kaljeno staklo ESG
- Sigurnosno lepljeno staklo (VSG), koje sadri središnju foliju od polivinil batirala